Tajemnice uwięzione w piankach

Specjalistyczne wkładki ortopedyczne tworzone są z elastycznych, lekkich pianek. Posiadają również elementy wykonane z innych materiałów oraz różnego rodzaju pokrycia. Najważniejsze są jednak owe pianki – wypełnione pęcherzykami lub… pustymi przestrzeniami. Co to oznacza? Dlaczego to, w jaki sposób powietrze zostało uwięzione w piance, ma tak ogromne znaczenie?
Rodzaje pianek
Struktura komórek otwartych | Struktura komórek zamkniętych | |
Waga | ultra lekka | lekka |
Woda | przenika, odparowuje | nie przenika, zatrzymuje się na powierzchni |
Powietrze | przenika | nie przenika |
Ciepło | rozprasza | nie rozprasza |
Amortyzacja | duża | zależna od gęstości, od średniej do dużej |
Wytrzymałość | duża | zależna od gęstości, od średniej do dużej |
Dwie podstawowe kategorie pianek to pianki o strukturze komórkach zamkniętych lub otwartych. Te pierwsze, zamknięte, powstają przez tworzenie się pęcherzyków gazu w ciekłej bazie, która dość szybko się stabilizuje i zastyga. Pęcherzyki zostają uwięzione, a właściwości użytej cieczy i gazu determinują końcową strukturę piany, a jej wygląd w ogromnym uproszczeniu można porównać do piany powstającej z płynu do mycia naczyń lub tej zbierającej się na powierzchni… piwa. Ostateczne właściwości pianek używanych we wkładkach, są więc zależne od tego jakiego gazu użyto, jak dużo i jakiej wielkości są pęcherzyki, w jakim tempie zastygła pianka itd.

Drugi rodzaj pianek powstaje dzięki użyciu poliuretanu poddanego działaniu temperatury i ciśnienia. W tym przypadku powstaje przestrzenna, otwarta struktura. Dużo lżejsza i odporniejsza na odkształcenia. Swoją budową przypomina np. gąbkę do mycia naczyń, z tą różnicą, że przestrzenie są dużo, dużo mniejsze a struktura niezwykle drobna (widoczna pod mikroskopem). Dzięki otwartej strukturze powietrze lub woda mogą swobodnie przenikać przez piankę, a ta właściwość w przypadku wkładek jest kluczowa.

Różnice – naprawdę tak ważne?
Pianki o strukturze zamkniętej są nieprzepuszczalne dla wody i powietrza. W przypadku wkładek prowadzi to do gromadzenia się ciepła wynikającej z tarcia w czasie chodu. Skraca to tym samym żywotność wkładek, które szybciej się odkształcają. Ponadto wkładki z pianek o strukturze zamkniętej nie pochłaniają nadmiaru wilgoci, odpowiedzialny jest za to tylko odpowiednio dobrany materiał wierzchni. Może to przyczyniać się powstawania odparzeń, szczególnie w przypadku połączenia klasycznych wkładek z nieprzewiewnym obuwiem. Z uwagi na większą gęstość materiału, ten typ pianek jest cięższy. Ma to swoje zalety, szczególnie w przypadku wkładek wykonywanych indywidualnie.
Bardziej zaawansowana technologiczne jest pianka z otwartymi komórkami – pęcherzyki pękają podczas procesu spieniania, tworząc i łącząc się w sieć komórkową. Daje to w efekcie bardzo miękkie i oddychające pianki. Są one niezwykle lekkie i nawet milimetrowa warstwa tego typu pianki silnie amortyzuje. Ich struktura to swego rodzaju elastyczny szkielet, przez niektórych porównywany do sprężystej siatki, która pochłania energię i ciepło. Dzięki swojej budowie, pianki tego rodzaju rozpraszają nadmiar temperatury oraz pochłaniają wilgoć. W przypadku wkładek jest to niezwykle ważne – pochłonięty pot może dzięki temu szybko odparować, w czasie gdy mamy ściągnięte obuwie.

Co je łączy?
Każda z pianek wykorzystywanych w tworzeniu specjalistycznych wkładek spełnia rygorystyczne normy jakości i tworzy środowisko nieprzyjazne drobnoustrojom. Należy więc szukać produktów certyfikowanych i oznakowanych jako wyroby medyczne. Każdy typ pianek jest przeznaczony do konkretnych problemów i stosowany właściwie zapewnia przewidywalne rezultaty terapii.
Zła amortyzacja…
W tekście pojawia się, jako zaleta, informacja o silnych właściwościach amortyzujących wkładek o strukturze komórek otwartych. Wielu specjalistów podnosi w tym momencie argument, że amortyzacja powoduje kontuzje i że powinno się chodzić, biegać i poruszać bez niej. Wszystko to prawda, ale… tylko w sytuacji, kiedy ktoś nie ma nadwagi, prawidłowo przetacza stopy i posiada dobrą technikę biegu, ląduje na śródstopiu i chodzi po miękkim terenie. Wtedy może się amortyzacją zupełnie nie przejmować. Pozostała część naszych pacjentów powinna jednak w przypadku wskazań medycznych lub w celu zapewnienia podstawowej amortyzacji, takie wkładki posiadać.